De vrede komt en er mag nu weer vrijelijk worden geschreven…
In de notulen van de eerste vergadering na de bevrijding, zaterdag 2 juni, slechts één zinnetje (424-8):
Opening. Vroegop opent om 3 uur. Heet allen hartelijk welkom en herdenkt de overledenen op de complexen.
In De Volkstuin
Het tijdschrift verscheen in juli en augustus ’44 in een kleinere, dunnere uitgave en verscheen helemaal niet tussen september 1944 en augustus 1945. Uit het eerste nummer na de oorlog:
Waarde Vrienden,
Na 5 jaar van onderdrukking heeft eindelijk het groot-duitse monster, na voor ons tal van spannende dagen, den kop gebogen en is ons Vaderland weer vrij.
Een gevoel van dankbaarheid welkt in ons op, dat wij dit feit mede mogen beleven en met diepen weemoed herdenken wij hen, die voor deze vrijheid vielen en hen, die daarvoor in concentratiekampen zuchtten.
Hoewel eensgezind vermagerd, zijn wij met onze gezinnen dezen tijd goed doorgekomen en wij hopen dat dit laatste bij U eveneens het geval is.
…
Voorwaarts in Vrij Nederland!
Namens het bestuur (van de CICAV) B Pekela, secr.
In het nummer van september een herdenking door de heer P. Visser van het Algemeen Verbond:
De getroffen gebieden
Nu de oorlog afgeloopen is en we in staat zijn om den toestand op te nemen, blijkt het wel, dat er zeer groote verschillen bestaan in de wijze waarop de verschillende leden van de Nederlandsche bevolking door de bezettingsjaren zijn gekomen.
In de eerste plaats zijn er degenen, die voor de verdediging van het Vaderland of in hun verzet tegen de bezetters hun leven hebben gegeven. Met groot respect voor hetgeen zij deden, gedenken we in eerbied deze strijders voor de nationale zaak en brengen ook in dit blad hun een eeresaluut.
In de tweede plaats denken we aan hun nabestaanden, die een goeden Vader of zoon verloren en daardoor ook een groot offer brachten voor ons Vaderland.
In de derde plaats zien we de menschen die hun bezittingen geheel of bijna geheel hebben verloren en voor wien het leven doorgaat, doch die zich daarvoor op de meest primitieve wijze moeten behelpen.
Hoewel er nog vele andere groepen zijn te noemen, zullen we tenslotte nog vermelden degenen, die geen familieleden hebben verloren en wier bezittingen nog in tact zijn.
Verder het bericht dat Rust en Vreugd slechts 1 slachtoffer betreurt van de oorlog, een lid dat op hongertocht ging met de Lemmerboot en bij een botsing daarvan omkwam.
En de joden?
Uit het Jaarverslag van de BVV van 1945
Van de 2e Secretaris, P.G. Moen:
De Bond is zichzelve gebleven en de gehate bezetter heeft er geen vat op gehad. Wel sloeg hij zijn schendende hand aan de huisjes van 6 onzer tuingroepen, maar van de organisatie zelve bleef hij af. Daarmede was ons groote doel bereikt en geeft ons dat een heerlijke voldoening
L.W. den Tol, penningmeester Klein Dantzig:
Ondanks zeer grote moeilijkheden, kunnen wij zeggen, onze BVV is blijven bestaan en wel op stevige pooten. Met inspanning van al onze krachten is men erin geslaagd hem zo goed als ongeschonden door den benarden tijd heen te halen. Ofschoon heel wat geeischt werd van den Bond door den bezetter, maar het Hoofdbestuur gesteund door de tuingroepbesturen boden het hoofd en werden de eischen zooveel mogelijk op den langen baan geschoven. Velen onzer leden, die ver van huis waren te werk gesteld door den vijand, keerden naar huis terug, maar ook niet allen keerden weer en stierven in de concentratiekampen of door middel van den marteldood. Laten wij hen in stilte gedenken en troostrijke woorden richten aan de getroffen gezinnen dier tuinders. Zij rusten in vrede.
Vervolg: Naschrift